Hvað ákvarðar lánshæfiseinkunn?

Ýmsir þættir hafa áhrif á lánshæfismat. Helsti áhrifaþáttur til lækkunar eru fyrrum skráningar á vanskilaskrá. Önnur atriði sem geta haft áhrif eru til dæmis aldur, tengsl við atvinnulífið, upplýsingar úr skattskrá, búseta og hjúskaparstaða.

Hvaða áhrif hafa tengsl við atvinnulífið á lánshæfismatið mitt?

Tengsl einstaklings við fyrirtæki, til að mynda stjórnarseta eða seta í framkvæmdastjórn, geta ýmist haft jákvæð eða neikvæð áhrif á lánshæfismat viðkomandi. Áhrifin byggja þá á lánshæfismati viðkomandi fyrirtækis.

Hvernig nota fjármálafyrirtæki lánshæfismatið?

Ákvörðun um að veita tilteknum umsækjanda lán eða fyrirgreiðslu er alfarið í höndum þeirra fyrirtækja sem stunda láns- eða reikningsviðskipti. Þau ákvarða jafnframt vaxtakjör, fjárhæðir útlána og úttektarheimildir. Hvert fjármálafyrirtæki hefur eigin útlánareglur og viðmið varðandi lánshæfismat geta því verið ólík. Eitt fyrirtæki gæti miðað við að lána aðeins umsækjendum með einkunnina A eða B, en annað fyrirtæki miðað við A, B eða C.

Hvernig get ég bætt lánshæfismatið mitt ?

Þú getur bætt lánshæfismat með því að greiða reikninga á réttum tíma og forðast vanskil. Þannig sleppurðu við að lenda á vanskilaskrá, en það er sá áhrifaþáttur sem þyngst vegur. Með tímanum minnkar vægi þessa þáttar en áhrif annarra þátta breytast lítið eða ekkert með tímanum.

Hvenær er lánshæfismat uppfært?

Einu sinni á sólarhring. Eftir miðnætti fer alltaf fram sjálfvirk uppfærsla þar sem allar forsendur eru endurreiknaðar. Eftir uppfærslu er lánshæfismat ýmist óbreytt eða breytt. Breytingar á tengslum einstaklinga við fyrirtæki hafa þó ekki áhrif um leið en þrír mánuðir þurfa að líða áður en slíkar breytingar endurspeglast í breyttu lánshæfismati. Reglulegar uppfærslur eru einnig framkvæmdar á þeim þáttum sem liggja til grundvallar lánshæfismatinu og vægi einstakra þátta getur eftir atvikum aukist eða minnkað.

Hverjir hafa heimild til að skoða og vakta mitt lánshæfimat?

Heimild til að fletta upp lánshæfismati einskorðast við þá aðila sem stunda láns- eða reikningsviðskipti. Jafnframt þurfa þeir að hafa samþykkt notkunarskilmála Creditinfo. Þá þarf sannanlega upplýst samþykki einstaklings að liggja fyrir áður en lánastofnun flettir viðkomandi upp.

Einstaklingur veitir fyrirtæki ekki sjálfkrafa heimild til að sækja upplýsingar um lánshæfismat með því að sækja um raðgreiðslur eða annars konar lána- eða reikningsviðskipti. Alltaf þarf að samþykkja slíkt sérstaklega. Það veltur á eðli lánaviðskiptanna hvort lánveitandi óskar eftir heimild til að sækja lánshæfismat einu sinni í upphafi lánstímabils eða reglulega á meðan tímabilinu stendur. Algengara er að lánshæfismati sé flett upp reglulega, sé lánstímabilið langt. Um leið og lánið er uppgreitt fellur heimildin niður. Ef um er að ræða viðvarandi láns -eða reikningsviðskipti er lánveitendum heimilt að vakta breytingar á lánshæfismati. Athugasemd vegna óréttmætrar uppflettingar á lánshæfismati er komið á framfræri til Creditinfo á yfirliti uppflettinga á þjónustuvefnum Mitt Creditinfo. Athugasemd vegna óréttmætrar vöktunar er komið á framfæri til þess fyrirtækis sem vaktar breytingar eða á þjónustuvefnum Mitt Creditinfo.

Í hvert skipti sem lánshæfismati einstaklings er flett upp hjá Creditinfo er viðkomandi send tilkynning. Í fyrsta skipti er bréf sen at á lögheimili viðkomandi en eftir það birtast tilkynningar á þjónustuvefnum Mitt Creditinfo. Í tilkynningunni kemur fram hvaða fyrirtæki eða stofnun sótti upplýsingarnar og hvenær.

Samþykki einstaklinga til notkunar á viðbótarupplýsingum til vinnslu lánshæfismats

Við vinnslu lánshæfismats eru notaðar þær upplýsingar sem Creditinfo hefur aðgang að og er heimilt að nota til vinnslu. Notkun annara upplýsinga sem líklegar eru til að styrkja lánshæfismat einstaklinga þarfnast sérstaks samþykkis. Á þjónustuvefnum gefst einstaklingum kostur á að samþykkja notkun viðbótarupplýsinga. Með því að samþykkja notkun viðbótarupplýsinga til vinnslu lánshæfismats eru þær upplýsingar notaðar til viðbótar við aðrar.

Þegar notkun viðbótarupplýsinga er samþykkt birtist uppfært lánshæfismat sem inniheldur þær upplýsingar sem einstaklingur hefur samþykkt að notaðar verði við gerð lánshæfismats. Einstaklingur sem samþykkir notkun viðbótarupplýsinga hefur aðgang að nýjustu uppfærslu matsins án endurgjalds á meðan samþykki er í gildi auk möguleika á að fá tilkynningar í tölvupósti ef breyting verður á lánshæfismati.

Samþykki til notkunar viðbótarupplýsinga til vinnslu lánshæfsimats er hvenær sem er hægt að draga tilbaka. Þeim upplýsingum sem Creditinfo hefur notað til vinnslunnar er eytt samkvæmt reglum um vinnslu og meðferð persónuupplýsinga þegar samþykki er dregið tilbaka.

Uppfærslur og athugasemdir

Lánshæfismatið er uppfært daglega. Allar forsendur eru endurreiknaðar í sjálfvirkri uppfærslu sem eftir atvikum birtist í breyttu eða óbreyttu lánshæfismati. Einnig framkvæmir Creditinfo reglulegar uppfærslur á matinu í heild í þeim tilgangi að viðhalda eða auka enn frekar áræðanleika matsins.

Vægi einstakra þátta sem liggja til grundvallar lánshæfismatinu geta t.a.m. minnkað eða aukist. Áhrifaþættir geta einnig fallið út eða nýjir innleiddir. Af þeirri ástæðu er ekki hægt að ákvarða stöðu lánshæfismats einstaklings að tilteknum tíma liðnum.

Utan reglulegra uppfærslna á matinu er lánshæfismatieinstaklinga ekki breytt eða forsendur þess sérstaklega endurskoðaðar nema Creditinfo berist upplýsingar um tiltekinn eða tiltekna áhrifaþætti sem byggja á röngum eða óréttmætum upplýsingum.

Notkun lánshæfismats

Lánshæfismat er notað við mat á umsækjendum eða núverandi viðskiptavinum vegna lána- eða reikiningsviðskipta til að ákvarða lánakjör og úttektarheimildir. Notkun lánshæfsimats er eingöngu heimil viðskiptavinum Creditinfo sem undirritað hafa áskriftarsamning með ströngum skilyrðum er varða öflun, notkun og meðferð gagna. Upplýst samþykki þarf að liggja til grundvallar uppflettingu á lánshæfismati einstaklinga.

Ákvörðun um að veita umsækjanda fyrirgreiðslu af einhverju tagi er alfarið í höndum lánveitanda eða þess fyrirtækis sem fyrirgreiðsla er sótt til. Þeir sömu ákvarða jafnframt vaxtakjör, fjárhæðir útlána og úttektarheimildir sem byggja á þeirra útlánareglum. Samkvæmt lögum nr. 33/2013 um neytendalán er lánveitendum skylt að meta lánshæfi umsækjenda áður en lánasamningur er gerður.

Tilkynning um miðlun lánshæfismats einstaklinga

Tilkynning um uppflettingu er send í hvert sinn sem Creditinfo miðlar lánshæfsimati, skuldastöðu eða upplýsingum um virka skráningu á VOG vanskilaskrá. Fyrsta tilkynning er send í bréfapósti, á skráð lögheimili samkvæmt Þjóðskrá, en eftir það eru tilkynningar birtar og aðgengilegar á þjónustuvefnum. Á þjónustuvefnum geta notendur óskað eftir að fá sendar upplýsingar í tölvupósti þegar ný tilkynning er send frá Creditinfo.

Heimildir Creditinfo til vinnslu lánshæfismats

Heimild Creditinfo til vinnslu er byggð á upplýstu samþykki einstaklings. Upplýst samþykki getur ýmist verið undirritað skjal eða rafrænt samþykki. Samþykkið þarf að vera sannarlegt, vistað á öruggum stað og tiltækt, sé þess óskað.

Hversu traustur lántakandi ert þú?

Þættir sem hafa áhrif á lánshæfismatið þitt

Dreifing einstaklinga eftir lánshæfiseinkunn

Spurt og svarað